ชื่อพื้นเมือง      :         อิน (ภาคกลาง), จันอินจันโอ, จันอิน, จันลูกหอม,จันขาว, ลูกจัน, ลูกอิน, ลูกจันทน์,

ชื่อวิทยาศาสตร์ :         Diospyros decandra Lour.

ชื่อวงศ์           :         EBENACEAE

ชื่อสามัญ        :         Gold apple

ประโยชน์        :         ผล ผลดิบอ่อนใช้ต้มจิ้มน้้าพริก เป็นผักได้ หรือท้าส้มต้าแบบอีสาน โดยสับทั้งเปลือก ใช้แทนมะละกอ ปรุงรสเปรี้ยวด้วยมะยมและ มะเฟือง ผลสุกมีกลิ่นหอม รสหวานรับประทานได้หรือน้าไปแปรรูป เป็นของหวาน ช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ กระสับกระส่าย ช่วยต้าน อนุมูลอิสระและช่วยยับยั้งการแตกตัวของเม็ดเลือดแดงได้ เนื้อไม้มีรสขมปนหวาน เป็นยาบ้ารุงประสาท แก้ร้อนใน แก้ไข้ ขับพยาธิ แก่นใช้ต้มรวมกับสมุนไพรอื่น ใช้เป็นยาแก้ไข้ช่วยบ้ารุง ผิวพรรณให้สดชื่นขึ้น เนื้อไม้แข็งจึงมักถูกตัดมาท้าเป็นฟืนเป็นถ่าน

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ต้นจันเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงได้ถึง 20 เมตร ล้าต้นตรง เปลือกสีด้า มีรูอากาศขนาดเล็กกระจายอยู่ทั่วไป สลับกับร่องตื้นตามยาว เนื้อไม้สีขาวนวล เรือนยอดเป็นพุ่มหนา ยอดอ่อนมีขนสีน้้าตาลปกคลุม ตามส่วนต่างๆ มีขนสีน้้าตาลแดง ปกคลุม ใบเดี่ยวเรียงสลับรูปขอบขนานหรือรูปวงรี กว้าง 2.5-3 เซนติเมตร ยาว 7-10 เซนติเมตร โคนใบมนสอบแคบ ปลายใบสอบทู่ หรือแหลม ขอบใบเรียบ ใบเรียบเป็นมันลื่น สีเขียวเข้ม ท้องใบเรียบ สีอ่อนกว่า เนื้อใบบางมัน ใบอ่อนมีขนสีแดงคลุมดอกแยกเพศ คนละดอก อยู่บนต้นเดียวกัน ดอกตัวผู้เป็นช่อเล็กๆ ช่อหนึ่งมี ประมาณ 3 ดอก มีกลิ่นหอม กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปคนโท สีขาวนวล เกสรเพศผู้มี 14-18 อัน ดอกตัวเมียเป็นดอกเดี่ยว กลีบเลี้ยงและกลีบดอกลักษณะคล้ายกับดอกตัวผู้แต่มีขนาดใหญ่กว่า ดอกเพศเมียออกเดี่ยวๆ ตามกิ่งเล็กๆ กลีบดอกเชื่อมติดกัน เป็นหลอดสั้นๆ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ เกสรเพศผู้ฝ่อมี 9 อัน กลีบเลี้ยงมี4-5 กลีบ โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปเหยือกน้้า ยาว 4-6 มิลลิเมตร ปลายแยกเป็น 5 แฉก กลีบดอกสีน้้าตาลอ่อน เชื่อมกัน เป็นรูปคนโท ส่วนหลอดกลีบยาว 5-7 มิลลิเมตร ปลายแยกเป็น 5 แฉก ยาว 1-2 มิลลิเมตร ก้านดอกยาว 7-10 มิลลิเมตร มีขนอุย สีน้้าตาลปกคลุมผลสด แบบเบอร์รี ขนาด 3-5 เซนติเมตร x 2-3 เซนติเมตร มีสองรูปร่างคือ ทรงกลมแป้น ผิวเกลี้ยง เรียกว่าลูกจัน และทรงกลม เรียกว่า ลูกอิน มีสีเขียวสด ผิวผลเรียบ เมื่อสุกสีเหลือง มีกลิ่นหอม รับประทานได้กลีบเลี้ยงที่ไม่เชื่อมติดกันยังคงติดอยู่ที่บริเวณ จุกผล 6 กลีบ เมล็ดกลมรี สีน้้าตาล มี 3-4 เมล็ด ผลดิบอ่อนใช้ต้ม จิ้มน้้าพริกเป็นผักได้ พบตามป่าโปร่ง ป่าดงดิบทั่วไป