ชื่อพื้นเมือง      :         เกาลัด (กรุงเทพฯ), เท็งท้อ (จีน), หงอนไก่ใบใหญ่, ลูกกอ (ภาคใต้)

ชื่อวิทยาศาสตร์ :         Monosperma Vent.

ชื่อวงศ์           :         MALVACEAE

ชื่อสามัญ        :         –

ประโยชน์        :         ปลูกเพื่อกินเมล็ดแต่รสชาติไม่อร่อยเหมือนเมล็ดเกาลัดจีน(Castanea mollissima Blume) และปลูกเป็นไม้ประดับตามสวน

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เกาลัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ มีลำต้นสูงได้มากกว่า 20 เมตร เปลือกมีสีดำหรือน้ำตาลอมดำ และปริแตกเป็นร่องลึกในแนวตั้งตามยาวลำต้น ส่วนกิ่งอ่อนหรือปลายกิ่งมีขนสีเทานุ่มปกคลุม เป็นพืชใบเลี้ยงคู่ ออกใบเดี่ยวเยื้องสลับกันตามปลายกิ่ง ใบเกาลัดมีลักษณะแตกต่างกันตามสายพันธุ์ อาทิ เกาลัดจีนเป็นรูปหอก ก้านใบเรียว ยาวประมาณ 1.0-2.5 เซนติเมตร ถัดมาเป็นหูใบ มีรูปหอก ปลายแหลม ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร และมีขนนุ่มสั้นปกคลุม ส่วนแผ่นใบกว้างประมาณ 3.5-7.0 เซนติเมตร ยาวประมาณ 10-22 เซนติเมตร โคนใบสอบ ปลายใบแหลม แผ่นใบค่อนข้างหนา และแข็งกระด้าง ขอบใบหยัก และมีติ่งหนาม แผ่นใบด้านบนมีสีเขียวสด แผ่นใบด้านล่างมีสีเขียวนวล และมีขนสั้นปกคลุม แผ่นใบมีเส้นกลางใบสีขาวอมเขียวชัดเจน และมีแขนงใบข้างละ 10-21 เส้น  ออกดอกเป็นช่อ แต่ละชนิดมีลักษณะดอกแตกต่างกัน อาทิ เกาลัดจีนมีดอกออกเป็นช่อยาว จำนวนหลายช่อที่ปลายกิ่ง แต่ละช่อยาวประมาณ 5-15 เซนติเมตร บนช่อประกอบด้วยดอกขนาดเล็กจำนวนมาก โดยกลางช่อดอกถึงปลายช่อดอกจะเป็นดอกเพศผู้ ตัวดอกมีกลีบเลี้ยง 6 แฉก ไม่มีกลีบดอก ด้านในเป็นเกสรสีน้ำตาลอมเหลือง 10-12 อัน ส่วนโคนช่อดอกเป็นดอกเพศเมีย ตัวดอกมีเกล็ดแข็งหุ้มกลีบเลี้ยงมี 6 แฉก ไม่มีกลีบดอก ส่วนด้านในเป็นรังไข่ มี 4-6 ช่อง ผลเกาลัดออกรวมกันเป็นช่อ แต่ละช่อมีผลประมาณ 2-5 ผล กลุ่ม ผลมีรูปกลม และค่อนข้างแบน ผลอ่อนมีเปลือกสีเขียว ผลสุกมีสีแดงหรือสีแสด เปลือกผลมีทั้งชนิดเรียบ และชนิดที่มีหนาม ซึ่งอาจเป็นหนามห่างๆหรือเป็นขนนุ่มคล้ายกำมะหยี่ขนาดเล็กปกคลุม ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ ขนาดผลประมาณ 2.5-3 เซนติเมตร ยาวประมาณ 3-4 เซนติเมตร เมื่อผลแก่ ผลจะปริแตกออกด้านข้าง ด้านในผลมีเมล็ด 1-3 เมล็ด เมล็ดมีลักษณะทรงกลม หรือกลมแบนเล็กน้อย เปลือกเมล็ดมีสีน้ำตาลอมดำหรือสีดำ เปลือกค่อนข้างหนา และแข็ง ขนาดเมล็ดประมาณ 2-2.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 2.5-3 เซนติเมตร ด้านในเมล็ดเป็นเนื้อเมล็ดสีขาวอมเหลือง เนื้อเมล็ดเมื่อถูกความร้อนจะเป็นสีเหลืองนวลหรือเหลืองเข้ม มีรสหวานมัน และมีกลิ่นหอม นิยมนำมาคั่วไฟรับประทาน ทั้งนี้ เกาลัดจะติดผลอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เดือนกันยายน-เมษายน