ชื่อพื้นเมือง : ขวางยอย (นครราชสีมา) จำพอ ซำพอ หนวดแมว (แม่ฮ่องสอน) ซมพอ หญ้าไม้ผุ ส้มผ่อ ส้มพอ (ภาคเหนือ) นกยูงไทย (ภาคกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Caesalpinia pulcherrima (L.) Sw.
ชื่อวงศ์ : FABACEAE
ชื่อสามัญ : Flower fence, Peacock’s crest, Pride of Barbados
ประโยชน์ : รากของต้นดอกสีแดงใช้ปรุงเป็นยารับประทานขับประจำเดือน เมล็ดในฝักรับประทานได้ โดยแกะเปลือกกับเมล็ดซึ่งมีรสฝาดทิ้งไป เนื้อในมีรสหวานมันเล็กน้อย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้พุ่มเตี้ยชนิดหนึ่ง สูง 3-5 เมตร ทรงพุ่มกลม ต้นเกลี้ยงหรือมีหนาม ใบ ประกอบแบบขนนกสองชั้น ออกสลับ ช่อใบย่อยมีใบย่อย 7-11 คู่ รูปขอบขนาน หรือรูปไข่กลับ ปลายมนหรือเว้า โคนเบี้ยว ดอก มีหลายสีตามพันธุ์ ได้แก่ เหลือง แดง ส้ม ชมพูแก่ แดงประขาว ดอกเป็นช่อ ตามซอกใบและปลายกิ่ง กลีบดอก 5 กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน เกสรตัวผู้ 10 อัน ออกดอกตลอดปี ผล เป็นฝักแบน เมื่อแก่แตกได้ ออกฝักตลอดปี เมล็ด 8-10 เมล็ด เมล็ดมีรูปร่างกลม มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาใต้ หมู่เกาะเวสต์อินดีส ขึ้นได้ทั่วไป สำหรับประเทศไทยพบทุกภาค ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการตอนกิ่ง เพาะเมล็ด
ลำต้น
ใบ
ใบ
ดอก
ดอก